Fakty i mity o nawiewnikach okiennych - rozwiewamy wątpliwości

Nawiewnik okienny to urządzenie osadzone w ramie okiennej lub skrzydle, zapewniające wymianę powietrza pomiędzy stronami otworu okiennego, czyli w praktyce między wnętrzem mieszkania lub domu, a zewnętrzem.

Jak działa nawiewnik?

Nawiewnik wykorzystuje różnicę ciśnień między środowiskami. W tym wypadku wnętrzem domu lub mieszkania oraz atmosferą zewnętrzną. W praktyce:

• Jeśli na zewnątrz panuje wyższe ciśnienie, niż w środku, to powietrze jest przez nawiewnik wprowadzane do pomieszczenia
• Przy niższym ciśnieniu na zewnątrz powietrze jest wyprowadzane z pomieszczenia

Występują także nawiewniki higrosterowane, czyli takie, w których o przepływie powietrza decyduje bieżąca wilgotność względna. Jest ona na ogół możliwa do ustawienia w zakresie między 35% a 70%. Wartości te mierzone są wewnątrz i dla nich ustawiany jest przepływ powietrza. Wykorzystywana jest do tego taśma reagująca na wilgotność – rozwiązanie to nie wymaga udziału energii elektrycznej. Stosowane są także rozwiązania mierzące temperaturę i zapewniające dopływ powietrza, gdy zmiany wewnątrz można zrównoważyć powietrzem zewnętrznym. Nadal jednak wymagana jest różnica ciśnień.

Możliwe jest też, w zależności od konstrukcji, ręczne dostosowanie przepływu powietrza przez użytkownika urządzenia. Na ogół możliwe jest ustawienie przepływu minimalnego, jednak nie zerowego – tak, by w każdym wypadku spełnić konieczność ciągłego wietrzenia.

Skąd bierze się powietrze lub gdzie jest odprowadzane, gdy działa nawiewnik?

Jeśli powietrze wprowadzane jest do pomieszczenia, to po pewnym czasie wewnątrz wystąpi jego nadmiar. Jeśli jest z pomieszczenia wyprowadzane przez nawiewnik, to musi być wprowadzone inną drogą. Którędy, jeśli nie nawiewnikiem? Należy pamiętać, że mieszkanie czy dom to nie struktura hermetyczna. Występują w nich liczne otwory, w szczególności wentylacyjne: w kuchni czy w łazience. To one uczestniczą w wymianie gazów między mieszkaniem lub domem, a zewnętrzem.

Można to zaobserwować przy większych podmuchach powietrza, gdy słychać pracę wentylacji w wymienionych pomieszczeniach.

Co tak naprawdę przechodzi przez nawiewnik?

Powietrze atmosferyczne ma kilka podstawowych cech, które wynikają z jego składu i dynamiki cząsteczek. Są to:

• Temperatura, która wynika z prędkości poruszania się cząsteczek, a ta z energii, która w nich się znajduje
• Wilgotność – mierzymy ją jako względną lub bezwzględną. Względna wyrażana jest w procentach i tej miary używamy na co dzień
• Zawartość gazów. Powietrze atmosferyczne to przede wszystkim azot (około 78%) i tlen (około 21%), a także dwutlenek węgla, argon i inne gazy w śladowych ilościach
• Zawartość cząsteczek zawieszonych (stałych), będących zanieczyszczeniami. Wynikają one z zapylenia (unoszonego z gleby), zabrudzenia powietrza efektami emisji z kominów czy rur wydechowych samochodów
• Ciśnienie, które stale się zmienia, zależnie od zmian temperatury i przechodzenia ośrodków ciśnieniowych

Nawiewnik, przeważnie nie wyposażony w filtr powietrza, przenosi wszystkie te cechy pomiędzy zewnętrzem, a pomieszczeniem. Warto sobie zdawać z tego sprawę. A więc, jeśli różnica ciśnienia wprowadza powietrze do pomieszczenia wprost z zewnątrz, to na przykład:

• Zwiększa wilgotność i temperaturę w mieszkaniu czy domu podczas upałów
• Wprowadza do pomieszczenia chłodne powietrze podczas mrozów
• Może powodować wzrost zanieczyszczeń wewnątrz, ewentualnie osadzanie się ich na wlocie powietrza

Innymi słowy: działa tak samo, jak otworzenie okna, tylko wolniej, a więc w praktyce w ograniczonym zakresie. Lekko uchylony nawiewnik może bowiem nie być w stanie zapewnić wymiany całego powietrza wewnętrznego w ciągu doby, przez co wpływ warunków zewnętrznych jest ograniczony. Ma to swoje zalety, na przykład nie wychładza wnętrz w zimie.

Co otrzymujemy dzięki nawiewnikowi?

Przede wszystkim wietrzenie pomieszczeń. To niezmiernie istotne ze względu na:

• Utrzymywanie odpowiedniej zawartości tlenu i dwutlenku węgla (produktu wymiany gazowej, zachodzącej w płucach)
• Powstrzymywanie nadmiernego zawilgocenia (można je zaobserwować na przykład przez osadzanie się wilgoci na szybach okien, gdy te są całkowicie szczelne)
• Zapewnienie w pomieszczeniu warunków do wysokiej jakości wypoczynku lub do pracy

Należy też jasno wskazać, że zapewnienie odpowiedniej wentylacji pomieszczenia jest regulowane w prawie budowlanym i musi być zapewnione przez architekta oraz wykonawcę. Jego brak może wiązać się zatem nie tylko z ewentualnym zagrzybieniem ścian czy stropów, pojawieniem się pleśni, lecz także z konsekwencjami prawnymi i finansowymi.

Nawiewnik jako zabezpieczenie na wypadek awarii

Wentylacja mechaniczna, w której zastosowane są, prócz wykorzystania różnicy ciśnień, także wentylatory napędzające ruch powietrza, może zawieść. W sytuacji braku dostaw energii elektrycznej nawiewnik, który będzie działał dzięki różnicy ciśnień, zapewni wymagane wietrzenie pomieszczeń. Zrobi to bez interwencji użytkownika, niejako automatycznie.

Czy nawiewnik jest praktycznym urządzeniem?

O tym, czy nawiewnik to przydatne narzędzie użytku codziennego dowiedzieć się można z tego, szczegółowego artykułu. Rozwiewa on wątpliwości co do wszelkich mitów dotyczących nawiewników, wskazuje możliwości wyboru, zapoznaje z najczęstszymi opiniami i przybliża ceny urządzeń. Zawiera także cenne wskazówki dotyczące konserwacji nawiewników okiennych.